Quy hoạch đô thị là hoạt động phân chia quỹ đất lớn cho các mục đích khác nhau trong khu vực nhằm đảm bảo sự phát triển về nhiều mặt của một khu vực quận huyện hoặc thành phố. Trong đó, bản đồ quy hoạch là một công cụ kiểm soát quy hoạch nhằm điều chỉnh môi trường xây dựng và tạo ra thị trường bất động sản chức năng.
Thông thường các cơ quan quản lý phát triển, phụ trách quy hoạch đô thị sẽ nắm bắt được quỹ đất để đảm bảo sự phát triển toàn diện trong khu vực đó. Từ đó, chính quyền sẽ dựa trên dữ liệu đã được thiết lập các khu vực để phân chia đất trên cơ sở sử dụng và mục đích quy hoạch.
Mục lục nội dung:
Quy hoạch đô thị và phân vùng đất đai là gì?
Phân vùng đất đai là việc phân chia các quỹ đất lớn cho các mục đích khác nhau nhằm đảm bảo cho sự phát triển về nhiều mặt của một khu vực quận huyện hoặc thành phố. Trong đó mỗi khu vực có một mục đích cụ thể như khu dân cư, khu công nghiệp, thương mại,…
Việc phân khu đất đai được chính quyền địa phương sử dụng để kiểm soát hoạt động quy hoạch đô thị và phát triển bất động sản trong một khu vực cụ thể.
Tại sao việc phân vùng và quy hoạch đất đai là cần thiết?
Mục đích của hoạt động quy hoạch cho phép chính quyền địa phương và Chính phủ điều tiết và kiểm soát thị trường bất động sản và tài sản nhằm đảm bảo các mục đích sử dụng hợp lý. Ngoài ra, việc phân vùng đất đai cũng tạo cơ hội kích thích hoặc làm chậm lại sự phát triển trong các lĩnh vực cụ thể.
Quy trình quy hoạch đô thị và phân vùng đất đai hoạt động khác nhau tại mỗi quốc gia trên toàn Thế giới và được kiểm soát bởi các cấp thẩm quyền khác nhau. Đôi khi hoạt động phân quyền được điều chỉnh bởi sự kết hợp của hai cách tiếp cận. Ngoài các biện pháp kiểm soát tức thời, các quy định bổ sung ảnh hưởng đến việc quy hoạch vùng thường được sử dụng chẳng hạn như lớp phủ bản đồ quy hoạch hay đánh giá tác động tại các quốc gia khác nhau.
Các thành phần đất đai trong quy hoạch đô thị
Có thể có nhiều các loại đất đai phân vùng khác nhau tùy theo chính quyền địa phương quy định. Thông thường bao gồm các loại sau:
- Khu dân cư nhà ở
- Khu thương mại văn phòng
- Trung tâm thương mại bán lẻ hoặc khu phức hợp đường cao tốc
- Khu công nghiệp có các nhà máy, đơn vị sản xuất ngành công nghiệp nặng
- Đất nông nghiệp để trồng trọt
- Đất công và bán công trong phát triển cơ sở hạ tầng
- Công viên và sân chơi công cộng, các không gian mở xanh
- Đất hỗn hợp để phát triển đô thị hóa
Tầm quan trọng của hoạt động phân vùng và quy hoạch đất
Hoạt động quy hoạch và phân vùng đất sẽ đảm bảo rằng các vùng đất được phân định rõ ràng cho các mục đích cụ thể. Dựa vào kế hoạch phân vùng được hoạch định, hoạt động quy hoạch giúp ngăn chặn việc xây dựng tràn lan và không kiểm soát đối với bất động sản cũng như các lợi ích trục lợi không hợp pháp.
Việc phân tách khu vực hợp lý đảm bảo đất đang được sử dụng cho các mục đích cụ thể, theo quy định và không nhằm mục đích trục lợi trái phép.
Các loại bản đồ quy hoạch
Quy hoạch và phân vùng sử dụng đất là bản đồ kế hoạch sử dụng đất ở từng khu vực, được phân tách theo mục đích sử dụng và được chia thành từng giai đoạn trong một thời gian nhất định. Khu đất quy hoạch được hiểu chính là khu vực đất nằm trong kế hoạch sử dụng đất đó.
Bản đồ quy hoạch được coi là yếu tố giúp thể hiện nội dung quy hoạch đô thị. Trong đó, bản đồ là tài liệu bắt buộc trong một đề án quy hoạch đô thị bao gồm các bản vẽ, mô hình, bài thuyết trình và quy định quản lý theo quy hoạch đô thị.
Hiện nay, 3 loại bản đồ được sử dụng phổ biến nhất gồm:
- Bản đồ quy hoạch chung tỷ lệ 1/5.000
- Bản đồ quy hoạch phân khu tỷ lệ 1/2.000
- Bản đồ quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500
Bản đồ quy hoạch chung 1/5.000
Bản đồ chi tiết 1/ 5.000 có giá trị xác thực các khu vực chức năng, định hướng luồng giao thông, các mốc giới, địa giới của các thành phần đất phát triển hạ tầng, giao thông, trường học, điện, cầu, cống, khu dân cư, hồ,… Có thể coi bản đồ tỷ lệ 1/ 5.000 là cơ sở để xác định mục tiêu phát triển, giải phóng mặt bằng cũng như các vấn đề di dân, đền bù sau này.
Bản đồ phân khu tỷ lệ 1/2.000
Bản đồ tỷ lệ 1/2.000 sử dụng trong quy hoạch giúp xác định phạm vi ranh giới, đặc điểm khu vực quy hoạch, xác định dân số dự kiến, hạ tầng xã hội, hạ tầng kỹ thuật đối với từng khu vực, xác định chức năng sử dụng cho từng khu đất. Tỷ lệ bản đồ này có sự liên quan chặt chẽ với quyền sở hữu về đất đai (quyền sử dụng đất) của người dân. Do đó, bản đồ tỷ lệ 1/2.000 sử dụng trong quy hoạch sẽ là căn cứ giải quyết khiếu nại (nếu có) sau này.
Bản đồ quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500
Bản đồ 1/500 là dạng bản đồ quy hoạch chi tiết, các công trình trên mặt đất được bố trí cụ thể về hạ tầng kỹ thuật, chi tiết bố trí từng ranh giới lô đất. Đây được coi là bản quy hoạch tổng thể mặt bằng của các dự án đầu tư xây dựng. Bản đồ này là cơ sở định vị công trình, thiết kế, có giá trị trong trong thiết kế xây dựng công trình và thực hiện các dự án.
Làm thế nào để kích thích tư nhân tham gia vào quá trình phân vùng tái tạo đô thị?
Các dự án tái tạo đô thị thường được phát triển trên các khu vực có diện tích đất rộng lớn, trải dài qua nhiều quận huyện khác nhau. Để cho phép thực hiện quy hoạch địa điểm tốt hơn và mối quan hệ giữa các tòa nhà và không gian mở hiệu quả, chính quyền địa phương có thể giảm bớt các quy định phân vùng cơ sở. Cho phép quy hoạch địa điểm nhất quán hơn trên tất cả các lô và khu khác nhau.
Ngoài ra, để kích thích các đơn vị tư nhân quan tâm đến hệ thống phát triển và quy hoạch đất đai, Chính phủ có thể cho phép chuyển nhượng và sáp nhập các quyền sở hữu và phát triển. Bên cạnh đó, họ có thể điều chỉnh các quy định khác nhau cho phép mật độ phát triển cao hơn để đổi lại một số lợi ích cộng đồng, ví dụ như không gian công cộng do tư nhân xây dựng hay các khu dân cư.
Trong trường hợp này, quy định phân vùng sẽ được sửa đổi nhằm cho phép tăng mật độ, đổi lại là các khu vực không gian cộng đồng do đơn vị tư nhân xây dựng hoặc khu phức hợp nhà ở. Do vậy , việc thúc đẩy tư nhân xây dựng các khu nhà ở giá rẻ đã dẫn đến lời kêu gọi bao trùm và hấp dẫn các nhà đầu tư hơn, điều này đã tạo ra sự hội nhập kinh tế được xuyên suốt.
Mời quý doanh nghiệp ghé thăm Website eKMap để theo dõi các nội dung hữu ích về bản đồ Web Map tại đây.
Hoặc truy cập Events để cập nhật những sự kiện mới nhất từ chúng tôi!
Tham khảo thêm các nội dung:
Hiệu quả của ứng dụng GIS trong quản lý môi trường
Ứng dụng tuyệt vời của GIS trong hoạt động quản lý đô thị
7 khái niệm quan trọng về quy hoạch đô thị
Kiến thức về hệ thống thông tin địa lý GIS đầy đủ và chi tiết nhất
Bản đồ GIS là gì? Lợi ích của bản đồ GIS trực tuyến
20 ứng dụng của hệ thống thông tin địa lý (GIS) trong cuộc sống
Hướng dẫn cách đọc bản đồ địa hình chính xác nhất
