Trong bài viết này hãy cùng eKMap tìm hiểu công nghệ viễn thám và GIS để có cái nhìn tổng quan ứng dụng cho lĩnh vực của mình phù hợp.
Mục lục nội dung:
GIS là gì?
Khái niệm
Hệ thống thông tin địa lý (GIS) là hệ thống máy tính thu thập và phân tích dữ liệu liên quan đến các vị trí trên Trái Đất. Chúng cho phép bạn xem, hiểu và khám phá các mẫu bằng cách phân lớp dữ liệu trên bản đồ. Hãy tưởng tượng một bản đồ với các tòa nhà, đường phố và thảm thực vật – GIS giúp bạn thấy cách các đặc điểm này tương tác với nhau.
GIS rất mạnh mẽ vì nó có thể kết hợp nhiều loại dữ liệu. Điều này có thể bao gồm con người (dân số, thu nhập, giáo dục) hoặc môi trường (đất, thực vật, nước). Nó thậm chí có thể lập bản đồ cơ sở hạ tầng như nhà máy, trang trại, trường học, đường xá và đường dây điện. Bằng cách xem xét tất cả các dữ liệu này cùng nhau, GIS giúp bạn thấy các kết nối ẩn.
Ví dụ: bạn có thể sử dụng GIS để tìm các nhà máy thải ra ô nhiễm và xem chúng có gần vùng đất ngập nước hay không. Điều này có thể giúp bạn hiểu nơi ô nhiễm có thể gây hại nhiều nhất cho nguồn cung cấp nước. GIS kết hợp cơ sở dữ liệu và bản đồ để tạo ra hình ảnh động và phân tích sâu. Điều này làm cho GIS trở thành một công cụ có giá trị cho các doanh nghiệp để hiểu các tình huống, dự đoán những gì sẽ xảy ra và lập kế hoạch tốt hơn.
GIS hoạt động như thế nào?
GIS hoạt động thông qua 5 bước cơ bản:
- Thu thập dữ liệu – Trong GIS, bước đầu tiên là thu thập thông tin về một vị trí. Dữ liệu này được thu thập từ các công cụ như GPS, vệ tinh và khảo sát. Dữ liệu thường xuất hiện dưới dạng bản đồ, ảnh vệ tinh và các định dạng địa lý khác.
- Lưu trữ và Tổ chức Dữ liệu – Bao gồm việc lưu dữ liệu GIS vào cơ sở dữ liệu hoặc hệ thống tệp. Dữ liệu có thể được tổ chức, duy trì và sửa đổi khi cần thiết. Người dùng có thể chỉnh sửa, lọc và điều chỉnh dữ liệu để đáp ứng các yêu cầu cụ thể.
- Phân tích dữ liệu – Các công cụ GIS kiểm tra dữ liệu thông qua các truy vấn không gian, lớp phủ bản đồ và mô hình hóa 3D. Các kỹ thuật này giúp khám phá các mô hình, xu hướng và mối quan hệ trong dữ liệu.
- Trực quan hóa dữ liệu – Phần mềm GIS chuyển đổi dữ liệu thành các định dạng trực quan như bản đồ, biểu đồ và đồ thị. Điều này giúp dữ liệu dễ hiểu và diễn giải hơn.
- Ra quyết định sáng suốt – Thông tin chi tiết thu được từ phân tích GIS hỗ trợ quá trình ra quyết định. Những thông tin này rất quan trọng cho quy hoạch đô thị, giám sát môi trường và nông nghiệp, cũng như ứng phó thiên tai.
Thành phần của GIS
GIS bao gồm năm thành phần chính: Dữ liệu, phần mềm, phần cứng, phương pháp và con người.
- Dữ liệu là nền tảng của GIS. Nó bao gồm dữ liệu không gian như bản đồ, ảnh vệ tinh, dữ liệu GPS và khảo sát. Dữ liệu không gian được lưu trữ ở các định dạng cho phép tích hợp và phân tích. Có ba loại: dữ liệu vector, dữ liệu raster và dữ liệu bảng.
- Phần mềm rất cần thiết cho hoạt động GIS. Nó thu thập, phân tích, lưu trữ và trực quan hóa dữ liệu không gian và dữ liệu thuộc tính. Phần mềm GIS được sử dụng trong nhiều lĩnh vực như quy hoạch đô thị, ứng phó thảm họa và quản lý đội tàu . Nó cung cấp giao diện để tải, hiển thị và phân tích dữ liệu địa lý, cũng như tạo bản đồ.
- Phần cứng hỗ trợ phần mềm GIS. Nó bao gồm máy tính để bàn, máy quét, thiết bị GPS, máy in, máy chủ và thiết bị di động. Các thành phần này giúp thao tác và hiển thị dữ liệu địa lý.
- Các phương pháp được sử dụng trong GIS bao gồm phân tích không gian, bản đồ học, viễn thám, địa thống kê, phân tích mạng, trực quan hóa dữ liệu, quản lý dữ liệu và mô hình 3D. Các phương pháp này cho phép phân tích và trình bày dữ liệu địa lý một cách giàu thông tin.
- Con người đóng vai trò then chốt trong GIS. Các chuyên gia thiết kế dự án, thu thập và quản lý dữ liệu, thực hiện phân tích, tạo hình ảnh trực quan và truyền đạt kết quả cho các bên liên quan. Họ đảm bảo việc sử dụng công nghệ GIS hiệu quả.
Viễn thám là gì?
Viễn thám là khoa học thu thập các đặc tính vật lý của một khu vực mà không cần tiếp xúc trực tiếp. Các nền tảng chuyên dụng, chẳng hạn như máy bay, vệ tinh và UAV, mang các cảm biến thu thập hình ảnh cho nhiều mục đích phân tích khác nhau, bao gồm phân loại lớp phủ đất.
Viễn thám hoạt động bằng cách đo sóng điện từ phát ra hoặc phản xạ từ Trái Đất. Phương pháp này phát hiện và giám sát các đặc điểm vật lý của một khu vực bằng các cảm biến trên máy bay và vệ tinh, có thể là thụ động hoặc chủ động.
Về bản chất, cảm biến từ xa đo bức xạ từ xa bằng các camera, vệ tinh và máy bay chuyên dụng. Công nghệ này thay thế việc thu thập dữ liệu mặt đất thủ công, cung cấp cái nhìn toàn diện về các đặc điểm vật lý của các khu vực khác nhau.
Các loại cảm biến từ xa
Cảm biến từ xa bao gồm hai loại cảm biến: thụ động và chủ động.
- Cảm biến từ xa chủ động: Cảm biến chủ động phát ra năng lượng để quét các vật thể và khu vực, đo lường năng lượng phản xạ để thu thập dữ liệu. Chúng sử dụng các kích thích bên trong và chiếu sáng mục tiêu.
- Cảm biến từ xa thụ động: Cảm biến thụ động thu nhận ánh sáng mặt trời phản xạ hoặc bức xạ phát ra từ các nguồn bên ngoài. Chúng đo bức xạ phản xạ từ bề mặt Trái Đất. Các cảm biến thụ động phổ biến bao gồm thiết bị ghép nối điện tích, máy ảnh phim, máy đo bức xạ và cảm biến hồng ngoại.
Cả hai loại đều quan trọng để thu thập dữ liệu về bề mặt và bầu khí quyển của Trái Đất.
Sự khác biệt giữa viễn thám và GIS
Viễn thám và GIS (Hệ thống Thông tin Địa lý) đóng vai trò khác nhau nhưng bổ sung cho nhau trong việc thu thập và phân tích dữ liệu. Viễn thám là một kỹ thuật được sử dụng để thu thập dữ liệu về một vật thể hoặc khu vực từ xa, thường thông qua ảnh vệ tinh hoặc ảnh hàng không. Kỹ thuật này liên quan đến các giao diện phức tạp và đòi hỏi nhân sự có kỹ năng để diễn giải. Viễn thám thu thập dữ liệu thô, rất cần thiết cho các phân tích tiếp theo.
Ngược lại, GIS là một hệ thống máy tính được thiết kế để phân tích và diễn giải dữ liệu thu thập được. Nó kết hợp phần mềm và phần cứng để quản lý, phân tích và trực quan hóa thông tin địa lý. GIS có thể xử lý các tập dữ liệu khổng lồ, chuyển đổi dữ liệu thô từ cảm biến từ xa và các nguồn khác thành những thông tin chi tiết có ý nghĩa. Khác với cảm biến từ xa, GIS có giao diện thân thiện hơn, cho phép người dùng diễn giải dữ liệu mà không cần chuyên môn kỹ thuật sâu rộng.
Hơn nữa, GIS có hiệu suất cao, cho phép một người dùng phân tích các tập dữ liệu lớn một cách nhanh chóng và tiết kiệm chi phí. Nó hỗ trợ nhiều loại dữ liệu, bao gồm bảng tính và dữ liệu vector, và cho phép chỉnh sửa không giới hạn mà không gây ảnh hưởng đến tính ổn định của hệ thống. Tuy nhiên, dữ liệu viễn thám mang tính đặc thù của khu vực được khảo sát và cũng dễ bị hư hỏng hơn.
Tầm quan trọng của viễn thám và GIS
Tầm quan trọng của GIS và viễn thám nằm ở khả năng tích hợp của chúng trong việc cung cấp thông tin thiết yếu về sự biến đổi không gian, phạm vi và tiềm năng của tài nguyên thiên nhiên. Sự tích hợp này rất quan trọng cho việc hoạch định các chiến lược phát triển bền vững. Chúng phối hợp với nhau để tạo ra dữ liệu giá trị về chức năng hệ sinh thái, đặc điểm đất, nước mặt, nước ngầm và lập bản đồ sử dụng đất/lớp phủ đất (LULC). Viễn thám, với khả năng giám sát liên tục và tiết kiệm chi phí thông qua các cảm biến trên không gian, cho phép thu thập dữ liệu từ các khu vực rộng lớn và thường không thể tiếp cận.
GIS bổ sung cho viễn thám bằng cách cung cấp một khuôn khổ tích hợp dữ liệu không gian và dữ liệu thuộc tính, hỗ trợ nhiều ứng dụng khác nhau như mô hình thủy văn và sinh thái. GIS đóng vai trò quan trọng trong quy hoạch và quản lý tài nguyên thiên nhiên và quá trình ra quyết định. Tầm quan trọng của GIS và viễn thám còn được thể hiện trong quy hoạch phát triển bền vững, bảo tồn di sản thiên nhiên và văn hóa, quy hoạch đô thị và tăng cường sự tham gia của cộng đồng.
Cùng nhau, các công nghệ này cung cấp các công cụ đáng tin cậy để phân tích, quản lý, giải quyết vấn đề, lập kế hoạch, hoạch định chính sách và ra quyết định, tất cả đều cần thiết để đạt được các mục tiêu phát triển bền vững.
eKMap cung cấp giải pháp GIS và viễn thám cho các lĩnh vực
eKMap là doanh nghiệp mở ra kỷ nguyên mới trong việc khai thác dữ liệu không gian hàng đầu tạo Việt Nam thông qua ứng dụng đột phá của bản đồ số, Hệ thống Thông tin Địa lý (GIS) và GeoAI. Với hơn 15 năm kinh nghiệm, eKMap không chỉ tiên phong phát triển các giải pháp GIS tiên tiến mà còn định hình tương lai bằng GeoAI – sự kết hợp mạnh mẽ giữa dữ liệu không gian và trí tuệ nhân tạo, nhằm hỗ trợ các tổ chức và doanh nghiệp đưa ra quyết định thông minh hơn, thúc đẩy phát triển bền vững trên mọi lĩnh vực.
eKMap cung cấp các giải pháp GIS và viễn thám chuyên biệt, phục vụ đa dạng các lĩnh vực cho cả khối Chính phủ và Doanh nghiệp. Đối với khối Chính phủ, các giải pháp của eKMap hỗ trợ quản lý quy hoạch xây dựng, bảo trì kết cấu hạ tầng giao thông, quản lý đô thị, nông nghiệp và vệ sinh môi trường. Trong khối Doanh nghiệp, eKMap mang đến giải pháp tối ưu cho bất động sản, nước sạch, chiếu sáng đô thị, cây xanh đô thị, khu công nghiệp, bán lẻ, phân phối và điện lực,…
Các dịch vụ và giải pháp của eKMap được xây dựng trên nền tảng công nghệ viễn thám và GeoAI, đảm bảo cung cấp thông tin chính xác đáp ứng được các nhu cầu của các đơn vị và doanh nghiệp.
Hãy tích hợp dữ liệu viễn thám vào nền tảng GIS ngay hôm nay, để eKMap giúp quý khách hàng biến dữ liệu thô thành những dữ liệu hữu ích trong công việc của doanh nghiệp, từ đó nâng cao hiệu quả hoạt động và đạt được mục tiêu phát triển bền vững.
Thông tin liên hệ
CÔNG TY CỔ PHẦN CÔNG NGHỆ THÔNG TIN ĐỊA LÝ EK
- Hotline: 091 276 5656
- Email: marketing@ekgis.com.vn
- Website: https://ekgis.com.vn/
- Fanpage: https://www.facebook.com/eKGIS
- Youtube: https://www.youtube.com/@eKMap_GIS-GeoAIServices
- Văn phòng Hà Nội: Khu văn phòng tầng 3, toà nhà CT1, Khu nhà ở Bộ Công An, đường Phạm Văn Đồng, phường Đông Ngạc, Hà Nội
- Văn Phòng HCM: Tầng 6 Tòa nhà Parami, 140 Bạch Đằng, P.2, Q. Tân Bình, TP. HCM
